Türkiye, Uzayda Nohut Islahı Çalışmaları Yapıyor!
Türkiye ilk kez uzayda tohum ıslah çalışması başlattı. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday, Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü ve Türk Uzay Ajansı işbirliğiyle iki araştırma projesi gerçekleştirdi. Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından uzaya gönderilen geri alınabilir uydu “Shijian-19” içerisinde bu projelere yer verildi.
Projeler kapsamında uzaya nohut tohumları gönderildi. Kozmik radyasyon sayesinde mutasyona uğrayan tohumlar, susuzluğa dayanıklı nohut çeşitlerinin üretilmesine yardımcı olacak. Araştırmanın yürütücüsü olan Alper Gezeravcı’nın ekibi, uzayda gerçekleştirilen deneyler arasında yer aldı.
Kuraklığa dayanıklı tohum geliştiriliyor
Türk Uzay Ajansı’nın koordinesinde gerçekleştirilen projeler, Çin Ulusal Uzay İdaresi’nin çağrısıyla kabul edildi. “Uzay Ortamından Yararlanarak Arabidopsis thaliana’da ER Stresi Toleransı İçin Gen Keşfi” ve “Nohutta Kuraklık Stresine Toleransı Artırmak İçin Uzay Islahı” başlıklı projeler, Shijian-19 ile uzaya gönderildi.
Uzayda geçirdikleri 13 gün boyunca mutasyona uğrayan yerli nohutlar üzerinde çalışmalar devam ediyor. Bu çalışmalar sonucunda, uzayda bir kilogram nohut tohumu vakum altında tutuldu ve kozmik radyasyona maruz bırakıldı. Doç. Dr. Barış Uzilday, bu süreçte oluşan genetik değişikliklerin kalıcı olduğunu belirterek, “Bu genetik değişiklikler sayesinde daha dayanıklı bitkiler elde edebiliriz” dedi.
5 yıl sürecek çalışma sonucunda
Çin’in fırlattığı uyduyla beraber birçok ülkeye ait tohumların uzaya gönderildiği projede, 1 kilogramlık nohutlar Türkiye’den geldi. Bu çalışma ile kuraklığa dirençli nohut çeşitlerinin geliştirilmesi hedefleniyor. Özellikle iklim değişikliği altında su kaynaklarının azaldığı düşünüldüğünde, bu çalışmaların önemi oldukça büyük. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün ekim ile ilgili çalışmaları ise devam ediyor.
