Suriye, birkaç hafta önce yapılan İsrail’in önerisine henüz yanıt vermedi ve son haftalarda bir karşı öneri üzerinde çalışıyor.
Axios’un haberine göre İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Suriye Dışişleri Bakanı Asaad al-Shaibani, iki ülke arasında arabuluculuk yapan ABD’li elçi Tom Barrack ile birlikte çarşamba günü Londra’da öneriyi görüşecek.
HTŞ VE İSRAİL İLERLEME KAYDETTİ
Bu toplantı benzer görüşmelerin üçüncüsü olacak. Görüşmelere yakın kaynaklar, görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini, ancak bir anlaşmanın henüz beklenmediğini belirtti.
Müzakere edilen güvenlik anlaşmasının, iki ülke arasında 1974 yılında imzalanan ayrılık anlaşmasının yerini alması amaçlanıyor.
Bu anlaşma, Esad rejiminin çöküşü ve İsrail’in sınırın Suriye tarafındaki tampon bölgeyi defalarca ihlal etmesinin ardından geçersiz hale geldi.
SURİYE’YE MISIR ÖRNEĞİ SUNULDU
Ayrıntılara aşina iki kaynağa göre, İsrail’in önerisi, İsrail’in 1979’da Mısır ile imzaladığı barış anlaşmasına dayanıyor.
Bu anlaşma, Sina Yarımadası’nı A, B ve C olmak üzere üç bölgeye ayırmış ve İsrail sınırına olan uzaklıklarına göre farklı güvenlik düzenlemeleri ve farklı düzeylerde silahsızlanma tanımlamıştı.
Şam yönetimine sunulan anlaşmada da Suriye’den, topraklarında geniş bir askerden arındırılmış bölge ve uçuşa yasak bölge kurulmasını kabul etmesi ancak sınırın İsrail tarafında hiçbir değişiklik yapılmaması isteniyor.
SURİYE EGEMENLİĞİNİ KAYBEDECEK
Teklif uyarınca, Şam’ın güneybatısındaki alan üç bölgeye ayrılacak ve Suriyeliler, bölgeye bağlı olarak farklı düzeylerde kuvvetler ve silah türleri bulundurabilecek.
Teklif, tampon bölgenin Suriye tarafında 2 km genişletilmesini öngörüyor.
Tampon bölgeye bitişik ve Suriye tarafında İsrail sınırına en yakın şeritte, askeri güçler ve ağır silahlar yasaklanacak. Ancak Suriye’nin polis ve iç güvenlik güçlerinin varlığını sürdürmesine izin verilecek.
TEL AVİV SURİYE’DEN İRAN’A KORİDOR AÇACAK
Önerinin ayrıntılarına aşina olan bir kaynak, öneriye göre Şam’ın güneybatısından İsrail sınırına kadar olan tüm bölgenin Suriye uçakları için uçuşa yasak bölge ilan edileceğini söyledi.
Suriye tarafındaki bu kısıtlamalar karşılığında İsrail, stratejik Hermon Dağı’nın zirvesindeki bir karakol hariç, son birkaç ayda Suriye’de işgal ettiği tüm topraklardan kademeli olarak çekilmeyi önerdi.
Üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail’in gelecekteki herhangi bir anlaşmada buradaki varlığını sürdürmekte ısrarcı olduğunu söyledi.
Kaynak, İsrail’in önerisinin temel ilkesinin, Suriye üzerinden İran’a hava koridoru sağlamak olduğunu ve bunun gelecekte İsrail’in İran’a olası saldırılarına olanak tanıyacağını belirtti.
İSRAİL-HTŞ İLİŞKİLERİ
Şam’daki HTŞ yönetiminin yetkilileri tarafından defalarca dile getirilen “İsrail ile problemimiz” yok açıklamalarına karşın Tel Aviv yönetimi başkent Şam’da dahil olmak üzere ülkeye birçok defa saldırı gerçekleştirdi.
Sınır ihlallerinin yanı sıra İsrail askerleri Suriye içerisinde özel operasyonlar da düzenledi.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Beşar Esad’ı devirip yerine geçen geçici yönetimin lideri el Şara’ya karşı çok daha dostane bir tutum sergiledi ve İsrail-Suriye diplomasisini kolaylaştırmak için çaba gösterdi.
